کتاب روان شناسی اخبار جعلی

«روان‌شناسی اخبار جعلی» عنوان کتابی است نوشته‌ی رینر گریفندر که نشر گاه آن را به چاپ رسانده است. هیچ‌یک از ما نمی‌تواند منکر این شود که هرگز خبری را دنبال نکرده یا صد در صد نسبت به اخبار بی‌تفاوت بوده است. بودن در معرض اخبار امری است غیرقابل اجتناب و اگر کسی ادعایی جز این داشته باشد، کمی غلو کرده است. در همه جای دنیا، مردم هر لحظه و هر روز خواسته یا ناخواسته با ورود به شبکه‌های اجتماعی با سیل عظیمی از اخبار روبه‌رو می‌شوند که یا خوشایند است یا ناخوشایند. هرچند ماهیت خبر، چیزی نیست جز ایجاد هیجان و اضطراب که هر دو تا حدودی لازمه‌ی اخبارند. خودتان را در نظر بگیرید؛ روزانه تا چه حد از شنیدن اخبار چهره‌تان تغییر می‌کند؟ تا چه حد با شنیدن اخبار خوشحال، عصبانی، هیجان‌زده یا غمگین می‌شوید؟ اخبار چه تأثیری در زندگی روزمره‌تان دارد؟

آیا تاکنون به این اندیشیده‌اید که چرا باید هر خبری که می‌شنوید را باور کنید؟ یا اینکه آیا تاکنون وقت گذاشته‌اید تا صحت یا عدم صحت خبری را با جست‌وجو و کنکاشِ بیشتر دریابید؟ یا اینکه فقط خبر را می‌خوانید و بدون توجه به درستی یا نادرستی‌اش، آن را برای دیگران هم ارسال می‌کنید؟

اگر تاکنون بدون اندیشیدن به ماهیت خبری که خوانده‌اید، آن را منتشر می‌کردید، پیش از خواندن این کتاب، دیگر هیچ خبری را نشر ندهید. کتاب حاضر حاصل تلاش گروهی از محققان و کارشناسان برجسته در روان‌شناسی و حوزه‌های مرتبط است که به تحقیق در خصوص صحت و عدم صحت، یا جعلی بودن اخبار پرداخته‌اند که می‌تواند تک‌تک ما را در درک و دریافت اخبار و پذیرش یا حتی نشر آن راهنمایی کند.

استفان لواندووسکی استاد علوم شناختی از دانشگاه بریستول بریتانیا می‌گوید: «این کتاب نقطه‌ی ورود عالی‌ای به ادبیات روان‌شناختی گسترده و رو به رشد یکی از مشکلات تعیین‌کننده‌ی اوایل قرن ۲۱ را فراهم می‌کند -اخبار جعلی و انتشار آن. فصل‌های این کتاب ابتدا با متمرکز شدن دانشمندان برجسته‌ای بر چگونگی انتشار آنلاین اطلاعات اشتباه و سپس بررسی فرایندهای شناختی مربوط به پذیرش و به اشتراک‌گذاری اطلاعات اشتباه پیش می‌روند. این کتاب با مرور برخی اقدامات متقابل موجود به پایان می‌رسد. هرکسی که به‌تازگی در این حوزه گام نهاده است، به اندازه‌ای اطلاعات کسب می‌کند که کنجکاوی‌اش ارضا می‌شود.»

الیزابت اف. لوفتاس، استاد ممتاز دانشگاه کالیفرنیا درباره‌ی این کتاب می‌نویسد: «اخبار جعلی مشکلی جدی برای سیاست، علم، روزنامه‌نگاری، مصرف‌کننده‌ها و واقعاً برای همه‌ی ماست. ما اکنون در دنیایی زندگی می‌کنیم که واقعیت و داستان به‌طور عمدی توسط افرادی مبهم شده‌اند که امیدوارند ما را فریب دهند. در این مجموعه‌ی عظیم، چهار دانشمند بهترین ذهن‌ها را جمع‌آوری کرده‌اند تا به ما کمک کنند مشکل را بفهمیم و فکر ما را درباره‌ی اینکه چه کاری می‌توان برای آن کرد، راهنمایی کنند. روان‌شناسی اخبار جعلی یکی از مشارکت‌های مهم و الهام‌بخش در خصوص یکی از آزاردهنده‌ترین مشکلات جامعه است.»

همچنین ژوزف پی. فورگاس استاد دانشگاه نیو ساوت ولز استرالیا معتقد است: «کتاب حاضر کتابی جالب، ابتکاری و مهم درباره‌ی یک مسئله‌ی اجتماعی بسیار قابل‌توجه است. اخبار جعلی در سال‌های اخیر مورد بحث و جدال عمومی قرار گرفته است؛ اما فاقد تحلیل علمی مناسبی از این پدیده است. مشارکت‌کنندگان در این کتاب عالی محققانی در سطح جهانی هستند که تجزیه و تحلیل دقیق فرایندهای روان‌شناختی مربوط به تولید، انتشار، تفسیر، اشتراک و پذیرش اخبار جعلی را ارائه می‌دهند. مطالعه‌ی این کتاب باید برای همه‌ی علاقه‌مندان به امور عمومی و به‌ویژه دانشجویان، محققان، متخصصان کاربردی در علوم اجتماعی امری ضروری باشد.»