کتاب آدولف ه 2 زندگی شمیز،رقعی،نیکونشر

یعنی چه؟ این چه وضعی است؟ »

استاد وانمود کرد چیزی نشنیده رو برگرداند و آنها هم دست آخر هنگام خروج از آتلیه برای نشان دادن عصبانیتشان در را محکم به هم زدند. آدولف هـ به دوستش رودولف که کنارش ایستاده بود رو کرد و پرسید: منظورشان از این کارها چیست؟ »

کرد.

نمیخواهند از روی این مدل طراحی کنند. »

چرا؟ چون مرد است؟ » «

رودولف برای این که نشان دهد رفتار رفقایش را محکوم میکند رو ترش نه چون یهودی است. »

آدولف جا خورد.

یهودی؟ خیلی خب اما این را از کجا می دانند؟ »

***

در خیابانهای وین پرسه میزد بی هیچ آرزویی نگاهش را به نوک کفش هایش دوخته بود. نه چیزی میدید نه چیزی میشنید و نه لب به چیزی می زد. هر وقت احساس ضعف میکرد با شتاب چند دانه از شاه بلوطهایی را که از همان نزدیکی خریده بود به دهان می انداخت و گاهی هم جرعه ای آبجو می خورد. دیر وقت بود که به خانه ی خانم زاکریس برگشت با این که بی سر و صدا در را باز کرده بود و با نوک پنجه از راهرو رد شده بود باز هم خانم زاکریس سر راهش سبز شد و او را به باد دشنام گرفت بالاخره اجاره اش را میخواست با وعده و وعید و زبان ریزی راضی اش کرد تا بتواند به اتاقش برگردد. البته دیگر حنایش پیش خانم زاکریس رنگی نداشت و او باز هم تهدیدش کرد که پسر عموهای زبان نفهمش را که در بازار کار می کردند خبر خواهد کرد تا با او به زبان دیگری حرف بزنند.

البته میتوانست نامه ای به خاله یوهانا بنویسد و از او خواهش کند که به دادش برسد؛ اما حتا با این کار هم راه به جایی نمیبرد. بر فرض که کرایه ی این ماه را میداد برای کرایه ی دو ماه بعد سه ماه بعد و شش ماه بعد میخواست چ خاکی بر سرش بریزد؟

اگر آدولف هیتلر بزرگترین جنایتکار جنگی قرن بیستم پیش از ورود به ارتش در دانشکده ی هنرهای زیبای ریس پذیرفته می شد. چه سرنوشتی می داشت؟ در عالم هنر به کجا می رسید و رفتارش با خانواده با هنرمندان و منتقدان و شاگردانش چگونه می بود؟ همین پرسش به ظاهر ساده و البته محال دست مایه ی زمان شگفت انگیز آدولف هر دو زندگی است. امانوئل اشمیت از همین فرض آغاز میکند و نگاهی موشکاف و منصفانه به تاریخ قرن بیستم آن هم در آستانه ی جنگ جهانی دوم می اندازد. نویسنده دو روایت موازی را چنان زیرکانه و با تمام جزئیات حیرت انگیزش همزمان به پیش میبرد که هیچ گاه به دام نتیجه گیری های معمول کلیشه یی برای یافتن مقصر فاجعه نمی افتد. از نظر او همان قدر که آدولف مقصر است نظام اجتماعی سیاسی، فرهنگی، روشنفکران و مردم هم در پیدایی فاشیسم بی تقصیر نیستند. رفتار مزورانه ی متفقین هم کم از آتش افروزیهای هیتلر و دار و دسته اش ندارد و اصولاً نویسنده در روند موازی دو روایتی که تا دوران معاصر امتداد می یابد تا آخر، نظاره گری صرف و عاری از پیشداوری می ماند که فقط می خواهد با اثرش پرتویی بر نا گفته ها و تاریکی ها بیندازد و بس او هر دو آدولف - آدولف نقاش و آدولف جنگ سالار - را با بهره بردن خلاقه از رویدادهای تاریخی و تخیل بی بدیلش از تو می سازد. جز این اریک - امانوئل اشمیت در این زمان آیینه ای تمام قد پیش روی بشریت میگیرد آیینه ای جادویی که هر دو روی ما را، آنچه هستیم و آنچه میتوانستیم باشیم به ما می نمایاند و سرانجام زندگی آدولف هیتلر بهانه ای است برای آغاز اودیسه ای شگفت انگیز اودیسه ای که از ما آغاز و به ما ختم می شود.