کتاب نقش قالب در هنر

(قالب و قالب سازی،ریخته گری)

رشد پایگاه تکنولوژی و هنر، فلسفه‌ی وجودی و تاریخی قالب را تعمیم می‌دهد و نقش قالب را در تاریخ چندین هزارساله‌ی بشری نمایان می‌سازد و بعد هنری آن را به‌مثابه‌ی نمادی والا باانگیزه‌ای انسانی نشان می‌دهد. این هنر ظریف و حساس در تاریخ بشری با به‌کارگیری زیباشناسی طبیعی و با ایجاد نقش‌ها و نگارها و فرم‌ها ماندگار می‌نماید.
درزمینهٔ های ریخته‌گری و قالب‌گیری، سفالگری و آجر و کاشی و موزائیک و شیشه و بلور و مجسمه‌سازی و زیورآلات و پارچه قلمکار و صحافی و تجلید کتاب و... ارزش‌های خود را نمایان می‌سازد.
قالب باروح تکنیک‌ها، دارای خاستگاهی هنری می‌باشد. بیگمان طراحی و به‌کارگیری هنر قالب طی تاریخ چندین هزارساله‌ی بشری یکی از مبانی اصلی پیشرفت‌های فرهنگی و هنری بوده است که آثار باستانی به‌جامانده از دوران‌های گذشته این نظریه را اثبات می‌کند. کشف تعداد زیادی سفال‌های منقوش به طرح‌های هندسی و ترکیبی، جام‌های شیشه‌ای، مجسمه‌های فلزی، ظروف و اشیای فلزی، زیورآلات و جواهرات و کتب زیبا با جلدهای تزیین‌شده و نقش دار، سکه‌های طلا و نقره ضرب شده قدیمی و آجرها و کاشی‌های رنگارنگ و نقش دار، نشان‌دهنده‌ی آشنائی هنرمندان دوران‌های مختلف تاریخی باهنر استفاده از قالب بوده است.
صنعت فلزکاری، ریخته‌گری و قالب‌گیری در طول دوران‌های تاریخی و چندین هزارساله، سیری تکاملی و پرفرازونشیب داشته است و تجلی‌گاه خلاقیت هنری و صنعتی بوده است و هنر قالب یکی از جلوه‌های اعجاز و جهش قریحه و دانش بشری بوده است. امروزه نیاز بیشتری به تلفیق تکنولوژی پیشرفته و دانش فنی باهنر و علوم تجربی می‌باشد و درواقع تکنولوژی و هنر، آمیخته‌ای زیبا هستند که قالب زاییده‌ی آن‌ها است.
در این کتاب مفاهیم و پروسه تاریخی و هنری قالب و نقش درخشان و بی‌نظیر قالب در پیشرفت‌های تمدن بشری و زمینه‌های هنری آن مورد تحلیل قرارگرفته است و کتاب سرشار از تصاویر واضح و روشنی است که گویای پویا بودن تاریخ هنری قالب است
هنری که در تاریخ تمدن‌ها و تکامل هنری انسان‌ها همیشه دستخوش زایش و رشد و تکامل بوده است. کمبود مطالب و کتاب درزمینهٔ های تاریخی و هنری قالب، مرا بر آن داشت که مجموعه مباحث و مطالبی را در این زمینه که گستره وسیعی از دانش و هنر بشری را دربر می‌گیرد تقدیم شما نمایم
به‌طورکلی این کتاب در ۹ فصل تنظیم‌شده است. در فصل اول نقش تاریخی قالب در هنر و تمدن بشری و در فصول دوم و سوم و چهارم به ترتیب روش‌های سفالگری و سرامیک‌سازی و آجر، کاشی و موزائیک و هنر شیشه‌گری و بلورسازی بررسی‌شده است. از فصل پنجم تا هشتم روش‌های مجسمه‌سازی، هنر طلا و جواهرسازی، پارچه قلمکار سازی و نساجی و هنر صحافی و تجلید کتاب ازنظر سیر تاریخی و دیدگاه هنری قالب تحلیل و بررسی‌شده است و روند تاریخی و هنری قالب در دوران‌های تاریخی مطرح و روش‌های جدید و مدرن کاربرد قالب در این زمینه موردبحث قرارگرفته است.
در فصل آخر کتاب (فصل نهم) به‌صورت اجمالی، مباحثی در مورد هنر قالب‌سازی مدرن و پروسه‌ی پیشرفته طراحی و ساخت انواع قالب‌های فلزی و پلاستیک (تزریقی) و قالب‌های ریخته‌گری و قالب‌های فورج و... مطرح‌شده است. امیدوارم این کتاب بتواند مورد استقبال و استفاده‌ی علاقه‌مندان به سیر تاریخی هنر قالب‌سازی و کاربرد قالب، پژوهشگران و دانشجویان هنر و رشته‌های مهندسی و عموم دانش‌پژوهان قرار گیرد و نقش قالب در هنر را که از دوران‌های گذشته تاکنون خالق زیباترین شکل‌ها و اشیای گوناگون و ظروف و مجسمه‌ها و... بوده است نمایان‌سازم.
در اینجا لازم می‌دانم از همکاری کلیه اساتید، دانشمندان و دوستان گرامیم که مرا در تألیف و تدوین کتاب یاری داده‌اند و بالخص انتشارات معظم گوتنبرگ و استاد گرانقدرم آقای محمود کاشی چی که مقدمات چاپ این کتاب را فراهم نمودند و آقای آرش محمدی و حروف‌چینی گنجینه و آقای حسن نیکبخت و امیر نیک‌بخت تشکر و قدردانی نمایم.
مهدی اشتری

قالب یا روح تکنیک‌ها دارای خواستگاهی هنری و باستانی است و کشف آثار باستانی به‌جامانده از دوران گذشته شامل سفال‌های منقوش به طرح‌های هندسی و ترکیبی، جام‌های شیشه‌ای، مجسمه‌های فلزی، زیورآلات و جواهرات و کتب زیبای خطی با جلدهای تزیین‌شده قالبی و سکه‌های طلا و نقره و آجر و کاشی‌های نقش دار و رنگارنگ و ... نقش قالب در هنر را نشان می‌دهند. در این کتاب ضمن بررسی سیر تاریخی و هنری قالب، روش‌های جدید کاربرد قالب در رشته‌های هنری بیان‌شده است.