کتاب جامعه شناسی تفسیری توسعه

توسعه، امروز بیشتر از هر زمانی با پیچیدگی و در هم تنیدگی مواجه شده است به طوری که دیگر نمیتوان از امکان آسان و راحت رسیدن به توسعه یاد کرد. در واقع کشورهای در حال توسعه در عمل با موانع و محدودیت هایی مواجه می شوند که افراد، به عنوان ناظران بیرونی تحقق آن را برای این دسته از کشورها غیر ممکن می دانند. با توجه به تجربه پرفراز و نشیب کشورهای توسعه یافته، به نظر می رسد که دستیابی به توسعه نه الزاما با توجه به شاخص زمان؛ بلکه به لحاظ فلسفی با معضلاتی روبه روست. آیا کشورهای جهان میتوانند در آینده به توسعه برسند؟ آیا نسخه توسعه یافتگی برای کشورهای خاورمیانه که مرکز تمدنهای باستانی جهان است محقق خواهد شد؟ ایران در این میان کشوریست که اولین ابر قدرت جهان را ایجاد کرده است

چگونه میتواند در مسیر مطلوبیت و تغییر پیش رود؟ روزگاری کوروش در این سرزمین بزرگترین قدرت نظامی و اقتصادی را ایجاد کرد. کشوری که شاید اولین نسخه دموکراسی از آنجا بیرون آمده است. نگاه تسامح و تساهل گرای کوروش به ادیان توجه به حقوق زنان و کودکان از موضوعاتی است که نمیشود به سادگی از کنار آنها عبور کرد؛ اما امروز این کشور در چالشی فراگیر در تنگنای رسیدن به توسعه باقی مانده است چگونه کشوری که در زمینه توسعه فنی، روزگاری سرآمد بوده و در زمینه حقوق اجتماعی زنان و کودکان حرف اول را...

جامعه شناسی تفسیری توسعه در قاب گفت و گو با دکتر تنهایی)

حال توسعه و توسعه نیافته تقسیم کرد چون فکر کنم در آن صورت چنین تمایزی مصداق بیرونی پیدا نکند و چاد در برهه ای بتواند نسبت به خود توسعه یافته باشد و انگلستان نسبت به خود در هر برهه ای درجا بزند اما از یاد نبرید که متخصصین توسعه در قرن بیست و یک این تقسیم بندیها را انجام می دهند و معتقدند به عنوان مثال ایران کشوری در حال توسعه است که باید به سمت توسعه حرکت کند.

تنهایی این یک خط کش است اما شما یک خط کشی به نام غرب را انتخاب کرده اید و آن را نقطه عطف پیشرفت میدانید و همه را با آن میسنجید آیا کشورهای توسعه نیافته در مسیر غرب حرکت کند به توسعه میرسند و کل تلاش آن ها پیشرفت به حساب میآید؟ من فکر میکنم ما کمی با واژه ها بازی میکنیم. به نظر من متفکران و فیلسوفان اجتماعی برای فرار از منطق قیاسی دو واژه تکامل و پیشرفت را کنار هم قرار دادند و امروز هم از توسعه صحبت می کنند. اینها اشکالی ندارد، اما سؤال اساسی اینست که توسعه یافتگی امروز به چه معناست؟ آیا یعنی تعداد تخت های بیمارستانی ما افزایش پیدا کند؟ سرعت قطارهایمان افزایش یابد؟

ناظری همه شاخصهایی که در جهان به عنوان شاخص های توسعه یافتگی در نظر میگیرند را میتوان مدنظر قرار داد.

تنهایی خوب آیا اگر به نقطه ای که مد نظرمان هست رسیدیم توسعه یافته می شویم. من فکر میکنم غایتی وجود ندارد و این کار ما نوعی بازی با کلمات است. من فکر میکنم ما باید به معنای تحلیلی تکامل پیشرفت و توسعه فکر کنیم نه معنای قیاسیان همه اینها شاید در درون یک چیز را می گویند. ما ممکن است فاصله میان دو شهر را قبلا ۳ ساعته طی میکردیم اما امروز با عریض کردن اتوبان ها و یا استفاده از قطارهای سریع السیر زمان را به یک ساعت کوتاه کرده ایم. این تغییر و سرعت گرفتن رو به مطلوبیت رفتن است. این را چه تلقی میکنید؟ اگر میگویید پیشرفت است من میپذیرم اگر میگویید توسعه است من باز هم مشکلی با آن ندارم اشکال کار در جای دیگری است اشکال آن جایی است که اگر ما...

این کتاب برای اولین بار در حوزه جامعه شناسی تفسیری به مفهوم شناسی توسعه می پردازد. برای فهم معنای توسعه دکتر حسین ابوالحسن تنهایی پایه گذار جامعه شناسی تفسیری در ایران نظریات خود را در قالب گپ و گفت های عمیق ارائه می دهد. هر گفت و گو بیانگر زاویه ای متفاوت به مفهوم توسعه است که مطالعه آن میتواند برای دانشجویان رشته های علوم اجتماعی خالی از لطف نباشد.