کتاب هنر شفاف اندیشیدن نشر خلاق

کتاب "هنر شفاف اندیشیدن"، نوشته‌ی "رولف دوبلی"، در سال ۲۰۱۳ به چاپ رسید. این اثر به خطاهای ذهنی انسان می‌پردازد که در شرایط و موقعیت‌های مختلف زندگی، تأثیرگذار هستند.

در این کتاب، نویسنده با سؤالی جالب خواننده را مواجه می‌کند: "آیا همیشه تصمیمات صحیحی می‌گیریم؟" تصمیمات و انتخاب‌های ما همواره تحت تأثیر ذهنمان قرار می‌گیرند، اما آیا ذهن ما بهترین عملکرد را دارد؟

دوبلی در این کتاب به عواملی اشاره می‌کند که به‌طور ناخودآگاه زندگی ما را متحیر و تحت سیطره خود قرار داده‌اند. او با این باور به ما می‌گوید که با شناختن خطاهای ذهنی، می‌توانیم از تأثیر آن‌ها بر زندگی و تصمیماتمان جلوگیری کنیم.

در "هنر شفاف اندیشیدن"، دوبلی ما را به فکر کردن بدون تعصب و با دقت دعوت می‌کند. او معتقد است که این روش می‌تواند به موفقیت و کمال رساند. این کتاب به عنوان پرفروش‌ترین کتاب آلمان در سال ۲۰۱۳ انتخاب شد و پس از انتشار به سرعت به چندین زبان دنیا ترجمه شد و مورد استقبال خوانندگان علاقه‌مند به کتاب‌های روانشناسی و روان‌شناختی قرار گرفت.

در این کتاب، دوبلی خطاهای رایج ذهن انسان را در ۹۹ فصل توضیح داده است و برای روشن‌تر شدن این مفاهیم، از داستان‌های واقعی استفاده کرده است. برخی از فصل‌های این کتاب عبارت‌اند از:

• "چرا باید به قبرستان‌ها سری بزنی؟"


• "آیا دانشگاه هاروارد شما را باهوش‌تر جلوه می‌دهد؟"


• "چرا ابرها را به شکل‌های مختلف می‌بینی؟"


• "اگر پنجاه میلیون نفر چیز احمقانه‌ای بگویند، آن چیز کماکان احمقانه است"


• "چرا باید گذشته را فراموش کنی؟"


• "نوشیدنی مجانی را قبول نکن"


• "مراقب موارد استثنا باش


• "جگرگوشه‌های خودت را بکش"


• "تسلیم مرجعیت نشو"


• "دوستان سوپر مدل خود را در خانه رها کن"

کریس سی‌وپنج ساله است.

او در رشته‌ی فلسفه‌ی اجتماعی تحصیل کرده و از زمانی که نوجوان بوده به کشورهای در حال توسعه علاقه داشته است.

بعد از فارغ‌التحصیلی دو سال برای صلیب سرخ در افریقای غربی کار کرد و سپس سه سال هم در مقر آن در ژنو بود و در آن سازمان تا ریاست بخش کمک به افریقا ارتقا پیدا کرد.

او سپس مدرک ام بی ای خود را گرفت و پایان‌نامه‌اش را در مورد مسئولیت اجتماعی جمعی نوشت.

کدام یک محتمل‌تر است؟

الف) کریس در بانک بزرگی کار می‌کند یا

ب) کریس در بانک بزرگی کار می‌کند و آنجا ریاست سازمان جهان سوم بر عهده‌ی اوست.

الف یا ب؟

بیشتر مردم ب را انتخاب می‌کنند.

متأسفانه این جواب غلط است.

طبق گزینه‌ی ب، نه‌تنها کریس در یک بانک بزرگ کار می‌کند، بلکه شرایط اضافی نیز در آن اعمال شده است.

کارمندانی که به‌طور مشخص در سازمان جهان سوم یک بانک کار می‌کنند زیرمجموعه‌ی کوچکی از کارمندان بانک را تشکیل می‌دهند.

پس گزینه‌ی الف محتمل‌تر است.

وقتی یک زیرمجموعه‌ی این‌چنینی بزرگ‌تر از کل مجموعه جلوه می‌کند، خطای هم‌زمانی اتفاق می‌افتد.

در حالی که براساس تعریف، چنین چیزی درست نیست.

دانیل کانمن و آموس تورسکی، برندگان جایزه‌ی نوبل، مفصل به مطالعه‌ی این پدیده پرداخته‌اند.

ما خیلی ساده در دام خطای هم‌زمانی می‌افتیم، چون کششی ذاتی به سمت داستان‌های «باورکردنی» و «محتمل» داریم.

هر چه کریس، کارمند گروه‌های کمک به افریقا، باورپذیرتر، مؤثرتر یا روشن‌تر تصویر شود، خطر استدلال غلط بیشتر می‌شود.

اگر مسئله را به شکلی متفاوت بیان می‌کردم، جزئیات اضافی را بیش از حد ویژه در نظر می‌گرفتی.