آشنایی با 8 کتابخانه ی بزرگ جهان

کتابخانه محیطی منظم و سرشار از سکوت و آرامش است که فقط مخصوص مطالعه بوده و می‌تواند منبع مناسبی هم برای افراد کنجکاوی که همواره به دنبال یادگیری دانش‌ در حوزه‌های مختلف هستند، محسوب شود.

کتابخانه‌های بزرگی در سرتاسر جهان هستند که دارای ذخایر ارزشمند دانش بشریت هستند که در اینجا به معرفی برخی از بزرگ‌ترین کتابخانه‌های جهان می‌پردازیم.

کتابخانه ی ملی کنگره ی آمریکا

کتابخانه کنگره، بزرگ‌ترین کتابخانه جهان و قدیمی‌ترین انستیتوی فرهنگی دولت فدرال آمریکاست. این کتابخانه که متعلق به کنگره آمریکا است که در پایتخت ایالات‌متحدهٔ آمریکا، شهر واشینگتن دی‌ سی قرار دارد.

این کتابخانه با دارا بودن ۱۳۴ میلیون نسخه در رده دوم جهان ازنظر تعداد منابع است.

این کتابخانه به دستور رئیس‌جمهور وقت جان آدامز در سال ۱۸۰۰ تأسیس گردید ایده اولیه آن را جیمز مدیسون در سال 1783 مطرح کرده استآینسوردت رند اسپوفورد مجموعه‌های کتابخانهٔ کنگره را بسیار گسترش داد و به این نهاد نقش ملی نوینی بخشید.

دو معمار اهل واشینگتن به‌ نام‌های جان ال. اسمیت مایر و پُلجِیپِلز سرانجام در اوایل نوامبر سال ۱۸۹۷ بزرگ‌ترین، مجهزترین، ایمن‌ترین و طولانی‌ترین کتابخانهٔ جهان در ساختمان تامس جفرسون در واشینگتن دی سی افتتاح شد.

کتابخانه کنگره برای کارهای تحقیقی به روی عموم مردم باز است. همچنین تورهای گردشی نیز برای بازدید در آن انجام می‌شود. برای استفاده از اتاق مطالعه و دسترسی به مجموعه‌های آن کارت عضویت کتابخانه لازم است. هر فرد بالاتر از ۱۸ سال می‌تواند با رجوع به ساختمان مدیسن کارت عضویت کتابخانه را بگیرد؛ اما خروج کتاب از کتابخانه فقط برای کسانی مقدور است که عضو کنگره آمریکا باشند یا قاضی دیوان عالی کشور باشند یا از کارمندان خود کتابخانه باشند یا از کارمندان رسمی دولت باشند.

کتابخانهٔ کنگره دارای گنجینه‌ای بی‌نظیر از کتاب‌های فارسیِ نفیسِ خطی است. این گنجینه شامل کُتب ارزشمندی همچون نسخه‌های خطی اسکندرنامه نظامی گنجوی، سفرنامه ناصرالدین‌شاه قاجار، شاهنامه فردوسی، اشعار عمر خیام، سعدی شیرازی و تفسیر سیزده‌جلدی مثنوی مولانا جلال‌الدین بلخی اثر محمدتقی جعفری است.

از سال ۲۰۰۴ تاکنون، کتابخانه ملی ایران با کتابخانه کنگره آمریکا روابط نسبتاً مفیدی داشته است.

وب‌سایت کتابخانه: https://www.loc.gov

کتابخانه ی ملی چین

کتابخانۀ ملی چین در غرب شهر پکن، پایتخت چین، قرار دارد. این کتابخانه با گردآوری آثار کتابخانۀ سلطنتی پکن در سال ۱۹۰۹ تأسیس شد و در ۱۹۱۲ بر روی عموم گشوده شد.

این کتابخانه در ۱۹۱۶ حق واسپاری قانونی انتشارات چین را به دست آورد و در ۱۹۲۸ کتابخانه ملی بی‌پینگ نام گرفت؛ اما پس از تأسیس جمهوری خلق چین، به کتابخانه پکن تغییر نام داد. این کتابخانه از  1987 در مکاتبات بین‌المللی با نام کتابخانه ملی چین عنوان می‌شد تا اینکه در دسامبر ۱۹۹۸، هیئت دولت به این نام رسمیت بخشید.

بنای کتابخانه جمعاً از ۲۲ طبقه و چند ساختمان مرتبط تشکیل می‌شود از حیث مساحت مقام اول آسیا به خود اختصاصاً داده است.

مجموعه کتابخانه ملی چین در سال ۲۰۰۴ به 22400000 ماده کتابخانه‌ای رسید که از این لحاظ مقام پنجم را در سطح بین‌المللی دارد. کتابخانه ملی چین مجوز تأسیس کتابخانه دیجیتالی چین را دریافت کرده و تاکنون گام‌های قابل‌توجهی در جهت نیل به این هدف برداشته است.

این کتابخانه در تمامی روزهای سال به روی مراجعین باز بوده و همچنین خدمات پیوسته آن ۲۴ ساعته از طریق شبکه‌های چندرسانه‌ای گوناگون و نیز اینترنت قابل‌دسترسی است.

وب‌سایت کتابخانه: http://www.nlc.gov.cn/

كتابخانه ملی كانادا

اين كتابخانه يكی از مؤسسات دولت فدرال است در سال 1953، به‌وسيله مجلس آن كشور در شهر اتاوا پایتخت کشور تأسیس شد. هدف اصلي آن گردآوري و نگهداري منابع و میراث فرهنگی در داخل و خارج كانادا و ترويج آن است. این کتابخانه در 1967، به ‌همراه آرشيو عمومی به ساختمان جديدي در اتاوا منتقل شد و یکی از مشهورترین مراکز تحقیقاتی در کانادا به شمار می‌آید.

خدمات کتابخانه ملی کانادا به هر دو زبان رسمی کشور (انگلیسی و فرانسوی)، هم برای استفاده‌کنندگان در محل کتابخانه و هم به شکل الکترونیکی (خدمات دستیابی پیوسته) ارائه می‌شود. مجموع منابع این کتابخانه به 21 میلیون نسخه رسیده است که از منابع مرجع تا مجموعه ادبیات کودکان را شامل می‌شود.

وب‌سایت کتابخانه: https://library-archives.canada.ca

کتابخانه ملی آلمان

کتابخانه ملی آلمان در سال ۱۹۹۰ بر مبنای پیمان وحدت دو آلمان، با ترکیب و ادغام کتابخانه‌های ملی موجود در لایپزیگ و فرانکفورت و نیز آرشیو موسیقی برلین به وجود آمد.

کتابخانه آلمان وظیفه گردآوری کل انتشارات آلمان و کتاب‌های آلمانی‌زبان در جهان از سال ۱۹۱۳ به بعد، حفظ و نگهداری آن و سازمان‌دهی جامع آن‌ها را بر عهده دارد.

مجموعه کل کتابخانه ملی آلمان ۱۵ میلیون مدرک است (در سال ۱۹۹۷) به‌اضافه ۷۹۰ هزار موسیقی ضبط‌شده و چاپی که در برلین نگهداری می‌شود. کتابخانه ملی آلمان کتابخانه مرجع و عمومی به‌حساب می‌آید. بدین معنا که تمام منابع آن بدون هیچ‌گونه محدودیتی در هر سه شهر فرانکفورت، لایپزیکو برلین در دسترس همگان است. به‌منظور حفظ مجموعه و محل به‌عنوان آرشیو ملی و نیز ارائه خدمات هر چه بیشتر به مراجعه‌کنندگان، کتابخانه منابع خود را امانت نمی‌دهد. ازآنجاکه مجموعه‌ها در مخازنی نگهداری می‌شوند که در دسترس عموم نیستند، استفاده‌کنندگان باید با مراجعه به فهرست‌های پیوسته کتابخانه ابتدا شماره راهنمای کتاب را مشخص کنند. سپس کارمندان کتابخانه منابع موردنظر را، از هریک از سه مکان یادشده، تحویل مراجعین می‌دهند.

وب‌سایت کتابخانه: www.dnb.de

کتابخانه بریتانیا

کتابخانه بریتانیا از بزرگ‌ترین کتابخانه‌های جهان است که در پایتخت بریتانیا، در شهر لندن، قرار دارد.

در سال ۱۹۷۳ قانون کتابخانه بریتانیا به تصویب رسید و کتابخانه از ادغام کتابخانه موزه بریتانیا، کتابخانه ملی مرکزی و سازمان ملی کتابشناسی و کتابخانه ملی امانی و کتابخانه ثبت اختراع، کتابخانه مرجع علوم، به وجود آمد.

این کتابخانه با دارا بودن ۱۵۰ میلیون نسخه کتاب در رده اول تعداد منابع جهان است.

ساختمان جدید کتابخانه بریتانیا در ژوئن ۱۹۹۸ به‌طور رسمی توسط ملکه انگلیس در شهر لندن گشایش یافت. در حال حاضر این کتابخانه دارای سایت ویژه‌ای بر روی شبکه اینترنت است و مراجعه‌کنندگان از سراسر جهان در طول شبانه‌روز می‌توانند با مراجعه به آن از مجموعه و خدمات این کتابخانه بهره گیرند. تورق صفحات، یکی از خدمات الکترونیکی جالب کتابخانه است که بر روی سایت آن ارائه می‌شود. به‌این‌ترتیب، استفاده‌کنندگان می‌توانند کتاب یا نسخه خطی را به‌صورت مجازی ورق زده و مطالعه کنند. نظام ذخیره و بازیابی الکترونیکی (استار)، یکی دیگر از امکانات جالب سایت این کتابخانه است. این نظام بر اساس توافق صورت گرفته با ناشران ایجادشده و امکان دسترسی به ۴۵۰۰ عنوان مجله الکترونیکی را برای استفاده‌کنندگان شبکه کتابخانه فراهم می‌آورد.

وب‌سایت کتابخانه: https://www.bl.uk

کتابخانه دانشگاه هاروارد

کتابخانهٔ دانشگاه هاروارد جهان در 16 فوريه 1638 م توسط جان هاروارد تأسیس شد و دارای16.250.117 عنوان کتاب، در زمرهٔ بزرگ‌ترین مخازن کتب کشور آمریکا محسوب می‌شود

کتابخانه هاوتوندر دانشگاه هاروارد، کتابخانه نسخ خطی و کمیاب دانشگاه هاروارد است که با در اختیار داشتن بيش از 8 ميليون كتاب بزرگ‌ترین كتابخانه دانشگاهي به شمار مي‏رود.

محبوب‌ترین این مجموعه در میان دانشجویان کارشناسی، کتابخانه ‌هایکابوت، لامونت و ویدنر هستند. در این مراکز کتاب‌های کمیاب و دست‌نوشته‌های تاریخی و دیگر انواع مجموعه‌های ارزشمند یافت می‌شوند. قدیمی‌ترین مجموعه نقشه‌ها،‌اطلس‌ها و فرهنگ‌های جغرافیای آمریکا در این کتابخانه‌ها یافت می‌شوند و دسترسی به آن‌ها برای عموم آزاد است. همچنین بزرگ‌ترین مجموعه زبان آسیای شرقی خارج از آسیای شرقی در کتابخانه هاروارد-ینچینگ موجود است.

وب‌سایت کتابخانه: https://library.harvard.edu/

کتابخانه ملی علوم ورنادسکی اوکراین

کتابخانه ملی علوم ورنادسکی اوکراین بزرگ‌ترین کتابخانه کشور اوکراین است که در سال ۱۹۱۸ ساخته‌شده و از سال ۱۹۸۸ به نام «ورنادسکی» نام‌گذاری شده است. حجم مخزن این کتابخانه بالغ‌بر ۱۵ میلیون شماره مشتمل بر منابع باارزش کتب، مجلات، روزنامه‌ها، نقشه‌ها، نت‌های موسیقی، منابع تصویری، منابع خطی، منابع چاپی قدیمی، کتب دست‌نویس و اسناد می‌باشد، بالاترین تعداد کتب و اسناد دست‌نویس خط اسلاو در کشور را داراست.

وب‌سایت کتابخانه: http://nbuv.gov.ua/

کتابخانه عمومی نیویورک

این کتابخانه که در سال ۱۸۹۵ میلادی در منطقهٔ منهتن در شهر نیویورک تأسیس‌شده است که با نزدیک به ۵۳ میلیون عدد کتاب، از بزرگ‌ترین کتابخانه‌های عمومی جهان است.

ساموئل جی. تیلدن، فرماندار وقت نیویورک، در زمان مرگش (۱۸۸۶ میلادی) بخش اعظم اموالش – حدود ۴/۲ میلیون دلار – به ساخت و نگهداری کتابخانه‌ای رایگان و اتاق مطالعه‌ای در شهر نیویورک اختصاص داد. در زمان مرگ تیلدن، شهر نیویورک دارای ۲ کتابخانه به نام‌های آستور و لندکس بود که از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار بودند اما هیچ‌کدام به معنای واقعی یک‌نهاد عمومی نبود.

این دو کتابخانه مشکلات مالی داشتند که طرح جان بیگلو، وکیلی از شهر نیویورک و تراست تیلدن نجات‌بخش این منابع علمی شد. طرح ازاین‌قرار بود که منابع کتابخانه‌های آستور و لنوکس و تراست تیلدن ترکیب شوند و نهاد تازه‌ای را به نام بنیادهای تیلدن، لنوکس، آستور، کتابخانه عمومی شهر نیویورک به وجود آوردند.

سرانجام کتابخانه عمومی نیویورک در محلی که زمانی یکی از میدان‌های جنگ میان استقلال‌طلبان به رهبری جورج واشینگتن در مقابل ارتش بریتانیا بود، در سال ۱۸۹۵ تأسیس شد.

این کتابخانه یکی از نهادهای بزرگ دانش در جهان است ازلحاظ مجموعه متنوعش هم بعد از کتابخانه انگلیس، کتابخانه کنگره و کتابخانه ملی فرانسه قرار دارد. تمامی خدمات و مجموعه‌های کتابخانه برای تمامی افراد تازه‌وارد رایگان است.

وب‌سایت کتابخانه: https://www.nypl.org/