کتاب دور از او و دو داستان دیگر

آلیس مونرو

زاده‌ی ۱۰ ژانویه ۱۹۳۱ در وینگهام، انتاریو، کانادا. نویسنده‌ای که داستان‌های کوتاهش نمونه‌ی کمال در این فرم داستان‌گویی‌اند. مونرو را بیش از هر چیز در جهان ادبیات با داستان‌های کوتاهش می‌شناسند. خودِ او البته معتقد است که قصدش تمرکز همیشگی بر فرم داستان کوتاه نبوده، اما آن‌قدر به این قالب انس گرفته که اکنون نگاهش به دنیا و مسائل پیرامون از دریچه شکل گرفته است.

مونرو که پدرش به کار کشاورزی مشغول بود و مادرش در مدرسه تدریس می‌کرد، نوشتن داستان را از سنین نوجوانی آغاز کرد، اما به شکل جدی اولین داستانش را با عنوانِ «ابعاد یک سایه» در سال ۱۹۵۰ و در دوران دانشجویی‌اش آفرید.

تغییرات حس و حال و درونیات انسان‌ها به فراخور افزایش سن و گذر عمر، از درونمایه‌های اصلی آثار آلیس مونرو است. از آنجا که آلیس در شهری کوچک به دنیا آمده و زندگی کرده، روایت اکثر آثار داستانی‌اش نیز در همین فضاها می‌گذرد.

شکلِ داستانی آثار مونرو پر حادثه و شتابان نیست، وقایع داستان‌های او عموماً در سطحی آرام رخ می‌دهند، سطحی که به فراخور پیشبرد روایت، لایه‌ها و ابعاد آن به قلم این نویسنده گشوده می‌شود.

مسائلی جزئی و روزمره در داستان‌های او، اهمیتی فراتر از جزئی بودن و روتین بودنشان پیدا می‌کنند؛ به‌ویژه نگاه خاص مونرو به مسائل و دغدغه‌های زنان در آثارش پر رنگ‌اند. همچنین به شیوه‌ی سنت ادبی مارسل پروست، عنصر «خاطره» نیز در داستان‌های پروست نقشی تعیین‌کننده دارد.

بسیاری از منتقدان ادبی از نظر گونه‌ و شکل داستانی، مونرو را با چخوف قیاس کرده‌اند و این دلیلی بر تیزبینی خاص این نویسنده در کنش و‌ واکنش‌های داستان و نوع مواجهه‌اش با موقعیت‌ها و آدم‌هاست.

همچنین مجله معتبر نیویورکر برای آلیس مونرو بسیار خوش‌یُمن بوده است. بیشتر آثار داستانی این نویسنده برای اولین‌بار در نیویورکر به چاپ رسیده و «زندگی عزیز» واپسین مجموعه داستانی اوست که در قالب کتاب به چاپ رسیده است.

نبوغ و خلاقیت این نویسنده سبب شد تا در نهایت آکادمی نوبل، در سال ۲۰۱۳، جایزه نوبل ادبی را به آلیس مونرو تقدیم کند. جایزه‌ای که مونرو در هنگام دریافتش ۸۲ ساله بود و نام خود را به‌عنوان نخستین کانادایی ثبت کرد که تاکنون موفق شده نوبل ادبی را از آن خود کند.